Vormen van huiselijk geweld

Huiselijk – en partnergeweld gaat over geweld dat wordt gepleegd door iemand uit je huiselijke kring. Dit kan bijvoorbeeld je partner of ex-partner zijn, maar ook andere gezins- of familieleden. Het kan om lichamelijk geweld gaan, maar ook om psychisch of seksueel geweld of om financieel misbruik. Meestal is er sprake van een verschil in macht. Het slachtoffer van huiselijk geweld is vaak afhankelijk van de dader. Daarnaast kan het iedereen overkomen. In deze taak richten we ons vooral op huiselijk geweld gepleegd door partners of ex-partners.

Huiselijk geweld is een moeilijk en gevoelig onderwerp om over te praten. Het is belangrijk om dit echter wel te doen, omdat we weten dat het krijgen van een kind huiselijk geweld niet voorkomt. Uit onderzoek blijkt zelfs dat huiselijk geweld toeneemt tijdens en na de zwangerschap (Finnbogadóttir & Dykes, 2016).

(Ex) Partnergeweld

Onder (ex) partnergeweld verstaan we verschillende vormen van geweld. Deze leggen we hieronder per vorm uit. Wat ze gemeen hebben is dat ze allemaal op een of andere manier schade berokkenen. Ook mogelijke, constante dreiging van geweld wordt gezien als huiselijk geweld. Hiervoor hoeft er niet daadwerkelijk geweld plaats te vinden.

“Veelvoorkomend partnergeweld”

Dit is een vorm van geweld die vaak ontstaat uit het verlies van controle en onmacht. De dader kan (wisselend) zowel de man als de vrouw in de relatie zijn. De mate van geweld verschilt per geval, evenals de ernst van de consequenties. Vaak zijn deze voor jou als vrouw heftiger dan voor de man.

“Intiem terrorisme”

Intiem terrorisme is een ernstige vorm van geweld waarbij eenzijdig gedreigd of mishandeld wordt richting partner, meestal de vrouw, gericht op het krijgen van volledige controle over de partner.

Lichamelijk geweld

Lichamelijk geweld, zoals geslagen, gestompt, geschopt of geduwd worden, is wat je je meestal voorstelt bij het horen van de term “huiselijk geweld”. Bedplassen of bespugen, aan haren trekken of gooien met dingen valt ook onder lichamelijk geweld. Welke vorm de lichamelijke aanval ook heeft, het is lichamelijk geweld, zelfs als het geen zichtbare sporen achterlaat. Zoals we eerder al zeiden is er altijd sprake van een verschil in macht tussen dader en slachtoffer. Daarnaast ben je als slachtoffer en dader vaak op een of andere manier aan elkaar verbonden waardoor dit type geweld vaker structureel van aard is. Bedenk geen excuses voor deze geweldsuitbarstingen en geef ook jezelf er de schuld niet van. Als het je voor het eerst overkomt, denk er dan niet te lichtvaardig over! Het kan een eenmalige actie zijn, maar vaak is het het begin van een steeds heftiger wordend patroon van geweld.

Emotioneel geweld

Emotioneel geweld is een zeer effectief middel om een machtsongelijkheid in een relatie te creëren. De acties van de dader kunnen subtiel zijn en ze kunnen het zelfvertrouwen en het zelfrespect van het slachtoffer verminderen of zelfs laten verdwijnen na verloop van tijd. Voor mensen buiten de relatie is het vaak moeilijk te zien of dit speelt. Als je er zelf het slachtoffer van bent kan het zelfs soms een tijdje duren voordat je door hebt dat dit speelt. Voorbeelden van wat iemand doet die een ander emotioneel geweld aandoet zijn:

• Zijn of haar partner kleineren of beledigen, hobby’s en interesses wegwuiven en belachelijk maken en prestaties bekritiseren. De partner kan het nooit goed doen.
• Zijn of haar partner voortdurend controleren, bijvoorbeeld door het gebruik van technologie zoals het controleren van telefoons, computer of e-mails. Ook het fysiek volgen, zowel binnenshuis als buitenshuis en het constant moeten rapporteren waar en met wie je bent, valt hier ook onder.
• De familie, kinderen en vrienden van zijn of haar partner zo manipuleren dat ze niet meer met de partner om willen gaan zodat deze geïsoleerd raakt.
• Ontkennen wat hij of zij doet door te zeggen dat er niks vreemds gebeurt en dat jij als partner gek bent dat je denkt dat jou iets aangedaan wordt. Zijn of haar partner betichten van het verzinnen of inbeelden van deze vorm van mishandeling.
• Dreigen dat hij of zij zichzelf, zijn partner of familie/vrienden iets aandoet als de partner niet luistert of niet doet wat de dader wil.

Seksueel geweld

Er is sprake van seksueel geweld in elke situatie waarin je gedwongen wordt deel te nemen aan ongewenste, onveilige of vernederende seksuele activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn:

• Verkrachting (gedwongen penetratie) en seksueel geweld met behulp van objecten.
• Seks afdwingen of eisen wanneer een partner kwetsbaar is: tijdens ziekte, kort na zwangerschap of miskraam.
• Seksuele dwang: de dader kan het slachtoffer vertellen dat het haar plicht is om seks met hem te hebben. Hij kan toegang tot geld of kinderen afhankelijk maken van het krijgen van seks. Daarnaast kan hij bepaalde seksuele handelingen afdwingen die je eigenlijk zelf niet wil doen.

Financieel misbruik

Financieel misbruik betekent dat een dader geld gebruikt om de onafhankelijkheid en vrijheid van het slachtoffer te beheersen. Het houdt het slachtoffer en mogelijke kinderen financieel afhankelijk van de dader en beperkt hun middelen om een misbruiksituatie te verlaten. Daarnaast kan het gaan om het ongeoorloofd toe-eigenen van geld, goederen of andere bezittingen van het slachtoffer. De misbruiker kan de volgende dingen doen:

• Controle hebben en houden over alle financiële middelen in het huishouden
• Bankafschriften en rekeningen niet tonen aan het slachtoffer
• Het slachtoffer verplichten alle uitgaven te verantwoorden, inclusief het laten zien van bijbehorende bonnetjes
• Rekeningen niet betalen, geen boodschappen doen voor het gezin en onverantwoordelijk omgaan met de gezinsfinanciën.
• Bezittingen van het slachtoffer stelen of verkopen en het stelen van geld van het slachtoffer.
• Het slachtoffer willen controleren door het niet toestaan van het hebben van een eigen bankrekening of eigen inkomsten.
• Geld inhouden/ontzeggen omdat het slachtoffer geen seks wil hebben.

Er zijn nog meer vormen van geweld binnen een relatie zoals stalking of online geweld. Wil je meer lezen over huiselijk geweld, verschijningsvormen en waar je hulp kunt krijgen? Kijk dan op de volgende websites:

• huiselijkgeweld.nl
• ikvermoedhuiselijkgeweld.nl
• veiligthuis.nl
• slachtofferhulp.nl