‮باستان‌سنجی ‭

باستان‌سنجی، به عبارت دیگر، یعنی جستجو برای پیدا کردن محوطه‌های باستان‌شناسی– فرآیندی که به دنبال محوطه‌های باستان‌شناسی جدید می‌گردد. به شکل سنتی، این روش به تحقیقات میدانی گسترده احتیاج دارد، و باید با پای پیاده یا با ماشین منظرها را جستجو کنید. کاری پر زحمت که هم زمان می‌برد، هم هزینه‌بر است و هم به منابع متعدد نیاز دارد. دورسنجی جایگزین مناسبی برای این کار است. چون در مقایسه با بررسی‌های میدانی، با استفاده از دورسنجی می‌توان به سرعت در مناطق عظیمی جستجو کرد. همچنین این امکان را به وجود می‌آورد که به شکل یکسانی بتوان روی سطح زمین جستجو کرد. برای مثال، اگر منطقه‌ای ناهموار باشد، یا مناطقی که راه و جاده‌های محدودی دارند، باز هم می‌توان آن منطقه را با دورسنجی بررسی کرد. دورسنجی همچنین به ما اجازه می‌دهد تا به مکان‌هایی که به هر دلیل دیگری قابل دسترس نیستند، دسترسی پیدا کنیم – برای مثال مناطقی که در آنها درگیری وجود دارد و امکان آن نیست که به شکل حضوری به آن مکان‌ها برویم.

_{از دورسنجی همچنین می‌توان برای مطالعه محوطه‌های باستان شناسی در مکان‌های سخت و خطرناک استفاده کرد.}

شیوه‌های مختلفی برای یافتن محوطه‌های باستان‌شناسی وجود دارد. ساده‌ترین راه این است که از نرم‌افزارهایی مثل گوگل ارث استفاده کنیم. در این نرم‌افزار تصویرهای ماهواره‌ای پردازش شده هستند و به شکل دقیق موقعیت جغرافیایی‌شان مشخص است. برای همین، می‌توان به شکل سیستماتیک محوطه‌های احتمالی را جستجو و مکان‌شان را ثبت کرد. تصاویر با وضوح بالای ماهواره‌ای را هم می‌توان دانلود کرد و هم در دیگر نرم‌افزارهای مرتبط باز کرد و به طور سیستماتیک روی آنها بررسی کرد. در این شیوه اغلب خوب است که از یک شبکه‌بندی (Grid) استفاده کنیم تا بتوانیم محوطه مورد نظرمان را به طور کامل پوشش دهیم.

_{می‌توان با استفاده از یک شبکه‌بندی در یک محوطه جستجو کرد. عکس متعلق به ESA.}

همچنین می‌توان تصویربرداری چندطیفی را به کار گرفت. تصاویری که از بخش‌هایی از طیف نوری استفاده می‌کنند که چشمان انسان قادر به دیدن آنها نیستند. با بهره‌گیری از این نوع تصویربرداری می‌توان به دنبال محوطه‌هایی گشت که یا مرئی نیستند یا در تصاویر معمولی درست به چشم نمی‌آیند. این شیوه‌ها در صورتی قابل استفاده هستند که محوطه‌های باستان‌شناسی اجزائی داشته باشند که با محیط اطراف‌شان فرق کند. برای مثال، یک محل نگه‌داری حیوانات ممکن است خاکی داشته باشد که به خاطر داشتن مقدار بیشتری از کود حیوانی نسبت به خاک اطراف محوطه کمی مرطوب‌تر باشد.

گزینه دیگر مطالعه توپوگرافی است. بسیاری از اجزاء محوطه‌های باستان‌شناسی ارتفاع متفاوتی از زمین اطراف خود دارند. یک تپه خاک‌سپاری، برای مثال، از زمین اطرافش مرتفع‌تر است. از طرفی، خندقی پیرامون یک قلعه، نسبت به زمین اطرافش گودتر است. دورسنجی راداری منبع قابل ملاحظه‌ای از داده‌های توپوگرافی را در اختیار ما قرار می‌دهد که می‌تواند کمک کند تا محوطه‌های باستان‌شناسی را شناسایی کنیم، حتی اگر نتوان آن محوطه‌ها را در عکس‌های ماهواریی با وضوح بالا درست مشاهده کرد.

_{تِل‌ها (سکونت‌گاه‌های تپه‌ای باستانی) در شمال شرق سوریه را با استفاده از یک مدل رقومی ارتفاع راحت‌تر می‌توان شناسایی کرد تا تصویربرداری ماهواره‌ای. عکس متعلق به USGS و ESA.}

تا جایی که ممکن است، باید از محوطه‌هایی که با دورسنجی مکان‌یابی شده‌اند به شکل حضوری بازدید کرد تا مطمئن شویم که تصاویر درست تفسیر شده‌اند. خیلی راحت ممکن است که یک باستان‌شناس اجزاء یک محوطه باستان‌شناسی را اشتباه تفسیر کند، به ویژه وقتی که آن باستان‌شناس جستجو محوطه‌ها را تازه شروع کرده باشد!