‮چرا برای باستان‌شناس‌ها مهم است؟ ‭

همان‌طور که دیدید، می‌توانیم تصاویر چشم‌نوازی با استفاده از تصویربرداری چندطیفی درست کنیم – اما این کار چه استفاده‌ای برای باستان‌شناس‌ها دارد؟ در این گام به شما نشان می‌دهیم که این کار چطور در هر سه حوزه‌ای که در هفته اول دوره درباره‌شان صحبت کردیم، کاربرد دارد: باستان‌سنجی، باستان‌شناسی منظر و حفاظت از میراث فرهنگی.

باستان‌سنجی

شاید به نظرتان غافل‌گیرکننده باشد، اما تصویربرداری چندطیفی واقعا می‌تواند در کمک به شناسایی محوطه‌های باستان‌شناسی موثر باشد. علت آن این است که خاک محوطه‌های باستانی اغلب با خاک محیط اطراف خود فرق می‌کنند. این نتیجه فعالیت انسان‌هایی است که در گذشته آنجا زندگی کرده‌اند، که می‌تواند ماهیت خاک محل و ویژگی‌های فیزیکی آن را به خاطر استفاده از موادی مثل زباله، خاکستر، فضولات حیوانی، خشت‌های فرسوده و سایر مصالح ساختمانی تغییر دهید. این خاک متمایز باستان‌شناسی می‌تواند در تصاویری که از طول موج‌های نوری نامرئي استفاده می‌کنند، به خوبی تشخیص داده شود. تپه‌های باستانی شخم‌زده (سکونت‌گاه‌های تپه‌ای) یکی از مثال‌های خوب در این زمینه هستند – خاکی که به هم خورده با انباشه شدن خشت‌ها روی هم دیگر بالا می‌آید، و به کلی با محیط کشاورزی اطراف خود متفاوت است است. محیطی که بیشتر از همه خاک «طبیعی» را نشان می‌دهد.

_{دقت کنید که محوطه‌های باستان‌شناسی (که به شکل نقطه‌های سفید برجسته شده‌اند) ترکیب رنگ‌های طبیعی تپه لیلان (بالا) در شمال شرق سوریه در ترکیب رنگ‌های کاذب (پایین)‌ بسیار واضح‌تر هستند. منابع آب را هم می‌توان مشاهده کرد. آیا محوطه احتمالی دیگری را هم مشاهده می‌کنید؟ عکس‌های سنتینل-۲ (4/3/2 و 12/8/3)، متعلق به ESA}

باستان‌شناسی باتلاق‌ها نمونه درخشان دیگری است از این که تصویربرداری چندطیفی چه‌طور می‌تواند به باستان‌سنجی محوطه‌ها کمک کند. آب، خشکی و پوشش گیاهی هر کدام به شکل متفاوتی نور فروسرخ را جذب می‌کنند که باعث می‌شود تا تصویربرداری با رنگ‌های کاذب راه بسیار خوبی برای یافتن محوطه‌هایی باشد که کمی از محیط‌های مردابی و باتلاقی بیرون زده‌اند.

_{در عکس طبیعی به سختی می‌توانید محوطه‌هایی را ببینید که از مرداب‌های جنوب عراق (بالا)‌ بیرون زده‌اند، اما محوطه‌های باستان‌شناسی در ترکیب رنگ کاذب (پایین) وضوح کاملا بیشتری دارند. آیا می‌توانید یک تپه کم‌رنگ را پیدا کنید و حتی چند مسیر را تشخیص دهید که نور آن روی عکس منعکس شده است؟‌عکس سنتینل-۲ (4/3/2) و (8/4/3)، متعلق به ESA.}

تصویربرداری چندطیفی می‌تواند ابزاری عالی برای برای یافتن محوطه‌های جدید باشد. اما همیشه هم این طور نیست. این که این شیوه می‌تواند چقدر مفید باشد بستگی دارد به ماهیت محوطه باستان‌شناسی و بافت محیط اطراف آن.

باستان‌شناسی منظر

هدف باستان‌شناسی منظر فهم بهتر یک محوطه با در نظر گرفتن رابطه آن محوطه با محیط اطراف آن است. تصویربرداری چندطیفی ابزار عالی‌ای برای این کار است! ما همین حالا هم دیده‌ایم که چطور می‌توان از آن برای فهم بهتر پراکندگی پوشش گیاهی، آب و خاک و زمین‌شناسی استفاده کرد – که همگی اینها متغیرهایی هستند که وقتی در یک منظر بزرگ‌تر کاوش می‌کنید، باید در نظر گرفته شوند.

_{این ترکیب رنگ فروسرخ کاذب وادی قادیشا در کوه‌های لبنان را نشان می‌دهد و کمک می‌کند تا بتوانیم کوه‌ها را از دره‌های حاصل‌خیز تمیز دهیم. انتظار دارید که باستان‌شناسی این دو منطقه را چطور از هم تمیز دهد؟ عکس سنتینل-۲ 8A/4/3))، متعلق به ESA.}

_{در شمال مصر، در یک منطقه کوچک انواع مختلفی از منظرها وجود دارند. می‌توانید تصور کنید که محوطه‌ها چقدر در دلتای نیل و صحرای سینا با هم تفاوت دارند. سنتینل-۲ (12/8A/4)، متعلق به ESA.}

حفاظت از میراث

تصویربرداری چندطیفی ابزار فوق‌العاده‌ای برای زیر نظر گرفتن محوطه‌های باستان‌شناسی برای ردگیری تهدیدهایی در اختیار می‌گذارد که یک محوطه میراث فرهنگی با آن روبروست.کشاورزی، توسعه شهرنشینی و معدن‌داری سه مثال مشخص از انواع فعالیت‌های توسعه‌ای هستند که می‌توانند باستان‌شناسی را تهید کنند و تصویربرداری چندطیفی می‌تواند این فعالیت‌ها را برجسته کند و نشان دهد.

_{توسعه شهری پیرامون اهرام مصر در جیزه. گسترش بی‌رویه شهری با رنگ بنفش نشان داده شده است که حالا شرق و غرب اهرام را در بر گرفته است. خورشید از سمت جنوب شرقی می‌تابد و در نتیجه خودِ آثار باستانی به خاطر محوطه‌ای که روی آن سایه افتاده در بخش غربی برجسته‌تر به چشم می‌آیند. آیا می‌توانید مثلث‌های تیره را ببینید؟ عکس سنتینل-۲ (12/11/4)، متعلق به ESA.}

_{توسعه کشاورزی (و شهری) در اطراف محوطه میراث بشر یونسکو در سامرا. سامرا یکی از شهرهایی است که در دوران خلفای عباسی به مدت کوتاهی پایتخت بود و بقایای آن در منظری به مساحت ۱۵۰ کیلومتر مربع در شرق رودخانه دجله، در شمال بغداد به جا مانده است. عکس سنتینل-۲، متعلق به ESA.}

_{معادن مدرن مس که در شمال عمان ساخته شده‌اند، تمام نشانه‌های معدن‌داری در عصر مفرغ را پاک می کنند. عمان در هزاره سوم قبل از میلاد مقدار زیادی مس به جنوب بین‌النهرین صادر می‌کرد. بیشتر نشانه‌های مربوط به این دوره حالا نابود شده‌اند، و محوطه‌های بزرگی که در این منظر با رنگ بنفش نشان داده شده‌اند، معادنی هستند که ظرف چهل سال گذشته شکل گرفته‌اند. عکس سنتینل-۲ (12/11/2) متعلق به ESA.}

آیا تمایل بیشتری پیدا کرده‌اید تا از تصویربرداری چندطیفی برای باستان‌سنجی محوطه‌ها، باستان‌شناسی منظر یا حفاظت از میراث استفاده کنید؟‌ در بخش اظهار نظرها نظر خود را با ما در میان بگذارید.