‮مدل‌های رقومی ارتفاع (sledoM noitavelE latigiD) ‭

مدل‌های رقومی ارتفاع یکی از راه‌های مفید برای دسته‌بندی و تصویرسازی داده‌های ارتفاع هستند. مثل تصاویر ماهواره‌ای، آنها از خط افقی (raster) تشکیل شده‌اند، اما بر خلاف بیشتر شیوه‌های تصویربرداری که با آنها کار کرده‌ایم، آنها تنها یک باند دارد. هر پیکسل تنها یک مقدار ارتفاع را نشان می‌دهد – معمولا این که چند متر از سطح دریا ارتفاع دارد. پیکسل‌ها منطقه‌ای را نمایندگی می‌کنند که پوشش می‌دهند – در نتیجه اگر یک DEM وضوحی معادل ۱۰۰ متر داشته باشد، مقدار آن به طور متوسط شامل منطقه‌ای ۱۰۰ متر در ۱۰۰ متر می‌شود.

_{پیکسل‌های DEM مقدار حد متوسط ارتفاع منطقه‌ای هستند که آن را پوشش می‌دهند. داده‌ها متعلق به USGS.}

داده‌های DEM الزما داده‌هایی نیستند که توسط ماهواره‌ها تهیه می‌شوند. یک نوع معمول آنها اغلب با سیستم‌های LiDAR به دست می‌آیند که بر هواپیماها سوار می‌شوند و از اندازه‌گیری‌هایی که توسط GPS انجام می‌شود، یا با محاسبه خطوط ترازی که نقشه‌های توپوگرافی با استفاده از شیوه‌های نقشه‌برداری سنتی‌تر ایجاد کرده‌اند، به دست می‌آیند.

داده‌های رقومی ارتفاع دو نوع اصلی دارند: مدل‌های سطحی رقومی (DSMs) که شامل ساختمان‌ها و پوشش گیاهی می‌شوند و مدل‌های زمینی رقومی (Digital Terrain Models – DTMs) که فقط شامل سطح زمین می‌شوند، و هر تغییری که بشر عمدا یا سهوا در محیط زیست خود وارد کرده باشد. ما در ادامه‌ی این بخش از دوره فقط با مدل‌های DTMs کار خواهیم کرد. در نتیجه وقتی که می‌گوییم «DEM» یادتان باشد که داریم درباره مدل زمینی رقومی حرف می‌زنیم!

_{مدل سطحی رقومی Digital Surface Model (بالا)‌ مدل زمین رقومی Digital Terrain Model (پایین) منظر اطراف استون‌هنج. توجه کنید که درختان و ساختمان‌ها در مدل زمینی رقومی (DTM) دیده نمی‌شوند. داده‌ها: مجوز استفاده آزاد دولت بریتانیا نسخه ۳.۰.}

به لطف نرم‌افزارهای GIS با داده‌های DEM کارهای زیادی می‌توانیم بکنیم. می‌توانیم شیب (و جهت شیب)‌ زمین را محاسبه کنیم، می‌توانیم برای تصویرهای ماهواره‌ای یا سایر داده‌ها مدل‌های سه بعدی درست کنیم، می‌توانیم مدل‌های آب‌شناسی درست کنیم که جای نهرها و رودخانه‌ها را نشان می‌دهند، می‌توانیم بفهمیم کدام مناطق از یک نقطه مشخص یک منظر قابل روئت هستند، و کلی کارهای دیگر! راحت می‌شود دید که چرا داده‌های DEM این قدر برای باستان‌شناس‌های منظر مهم هستند – چون از یک مجموعه داده می‌توان کلی چیزها درباره یک محوطه فهمید.

در مرحله بعد داده‌های DEM خود را دانلود می‌کنیم تا با هم یکی از این کارها را انجام دهیم!