‮مدل‌های رقومی ارتفاع (MED) در SIGQ ‭

داده‌های ارتفاع‌مان را در QGIS اضافه می‌کنیم و از آن استفاده خواهیم کرد.

افزودن داده‌ها

امیدوارم که دیگر با فرآیند انجام این کار آشنا شده باشید!

• ۱- نرم‌افزار QGIS را باز کنید. اگر تمایل دارید یک پروژه جدید را شروع کنید، وگرنه می‌توانید روی همان پروژه قبلی کار کنید.
• ۲- در منوی اصلی Layer > Add Layer > Add Raster Layer را انتخاب کنید.
• ۳- روی دکمه مرورگر کلیک کنید و فولدر مورد نظر خود را انتخاب کنید.
• ۴- «Fily Type» را به «GeoTiFF» تغییر دهید.
• ۵- روی داده‌های SRTM خود کلیک کنید، باید با حرف «n» شروع شده باشد و آخرش «_v3.tif» باشد.
• ۶- روی دکمه «Open» کلیک کنید، بعد «Add» و بعد «Close».

_{افزودن داده‌های SRTM.}

یک تصویر سیاه و سفید باید روی پنجره نقشه شما نمایان شده باشد. همچنین یک عنوان مربوط به یک خط افقی جدید (new raster) باید در پنل لایه‌ها به وجود آمده باشد. آن بیشترین مقدار ارتفاع داده‌هایتان را در بالای نوار سیاه/خاکستری/سفید نشان می‌دهد و پایین‌ترین مقدار ارتفاع در پایین آن نمایان است.

_{مدل رقومی ارقام (DEM) در QGIS.}

تصویرسازی داده‌ها

رنگ‌ها زیاد جذاب نیستند. برای همین تغییرشان می‌دهیم!

• ۱- روی داده‌های SRTM خود در پنل لایه‌ها کلیک کنید و گزینه «Properties» را انتخاب کنید.
• ۲- روی برگه «Symbology» کلیک کنید.
• ۳- در بالای برگه، «Render type» را به «Singleband pseudocolour» تغییر دهید.
• ۴- در کنار «Color ramp» روی پیکان سیاه کوچک کلیک کنید و بعد بروید به «All color ramps».
• ۵- آن گزینه‌ای که از همه بهتر به نظر می‌آید، را انتخاب کنید. «BrBG» (دومین در لیست شبیه چیزی است که در بیشتر نقشه‌های توپوگرافی می‌بینیم.

_{انتخاب یک طیف رنگی (Colour ramp)}

• ۶- اگر رنگ‌ها اشتباهی هستند، می‌توانید با کلیک کردن دوباره روی پیکان سیاه و انتخاب «Invert Color Ramp» آنها را برعکس کنید.
• ۷- روی «Apply» و «OK» کلیک کنید، بعد می‌توانید به نقشه خود نگاهی بیندازید! حالا هر پیکسل بر اساس ارتفاعش رنگ‌گذاری شده است – ارتفاعات کم یک رنگ دارند و ارتفاعات بالا رنگی دیگر.

اگر منطقه مورد نظر شما ساحلی است خیلی راحت می‌توانید کاری کنید که بهتر به نظر برسد.

• ۱- روی داده‌های SRTM در پنل لایه‌ها کلیک کنید و «Properties»‌ را انتخاب کنید.
• ۲- روی برگه «Transparency»‌کلیک کنید.
• ۳- تحت «Additional no data value» رقم 0 را در باکس تایپ کنید.
• ۴- روی «Apply» و «OK» کلیک کنید.

_{تنظیمات مربوط به تغییر شفافیت.}

حالا دریا ناپدید شده است و خط ساحلی را نشان می‌دهد!

_{مدل رنگی داده‌های رقومی ارتفاع (DEM) ما}

سایه‌گذاری (Hillshades) و شفافیت (Transparency)

یک گام دیگر باید برداریم تا داده‌های DEM ما حتی بهتر به نظر برسند و بتوانیم به شکل راحت‌تری توپوگرافی را مطالعه کنیم. سایه‌گذاری (Hillshading) فرآیند افزودن سایه‌هایی به یک نقشه است که خورشید می‌تواند در یک موقعیت مکانی مشخص باعث ایجاد آن سایه‌ها شود. این راه بسیار خوبی برای نشان دادن برجستگی‌ها (تفاوت بین بخش‌های بلندتر و پست‌تر زمین) است. سایه‌گذاری تفسیر منظر را ساده‌تر می‌کند چون تقلید می‌کند که اگر واقعا از بالا سطح زمین را می‌دیدیم، آن سطح چطور به چشم ما می‌آمد. نرم‌افزار QGISمی‌تواند با استفاده از داده‌های ارتفاعِ ما جای این سایه‌ها را به صورت اتوماتیک مشخص کند.

ما با استفاده از یک نسخه دوم داده‌های SRTM سایه‌ها را درست می‌کنیم.

• ۱- روی داده‌های DEM در پنل «Layers» کلیک کنید و «Duplicate Layer» را انتخاب کنید.

با این کار داده‌های DEM را کپی می‌کنید و می‌توانید دو نسخه مشابه هم در پنل «Layers» داشته باشید.

• ۲- روی نسخه بالایی کلیک کنید و گزینه «Properties» را انتخاب کنید و روی برگه «Symbology» کلیک کنید.
• ۳- «Render type» را به «Hillshade» تغییر دهید.
• ۴- «Z factor» را از 1 به 0.00001 تغییر دهید.

_{نمادشناسی سایه‌گذاری (Hillshade symbology).}

باید این کار را انجام دهیم چون مقدار ارتفاع به متر اندازه‌گیری شده است اما پیکسل‌های خط افقی (raster) بر مبنای مختصات طول و عرض جغرافیایی هستند. هر درجه تقریبا می‌شود 111 کیلومتر و اگر یک را بر 111000 تقسیم کنیم (تقریبا!) به رقم 0.00001 می‌رسیم.

• ۵- روی «Apply» و «OK» کلیک کنید.

با این کار مدلی ایجاد می‌کنید که سایه‌ها و تکه‌های نورانی روشنی را که خورشید از یک زاویه مشخص می‌تاباند نمایش می‌دهد اما در یک منظر کاملا خاکستری – کمی شبیه به کره ماه!

_{یک مدل سایه‌گذاری شده.}

اگر بتوانیم رنگ‌های DEM خود را در زیر این مدل نشان دهیم، این مدل حتی بهتر هم می‌شود. برای همین تصویر سایه‌گذاری شده را تا حدودی شفاف می‌کنیم.

• ۶- مطمئن شوید که هر دو نسخه داده‌های SRTM در پنل «Layers» تیک خورده باشند.
• ۷- روی نسخه بالایی کلیک راست کنید و گزینه «Properties» را انتخاب کنید و بعد روی برگه «Transparency» کلیک کنید.
• ۸- «Global Opacity» را از 100 درصد به 50 درصد تغییر دهید – می‌توانید از اسلایدر استفاده کنید یا می‌توانید با کیبورد کامپیوتر خود یک عدد وارد کنید.
• ۹- روی «Apply» و «OK» کلیک کنید.

حالا می‌توانید نقشه رنگی برجستگی‌ها را در منطقه مورد نظرتان ببینید!

_{مدل ترکیبی DEM با سایه‌گذاری‌ها و برجستگی‌ها.}

در بخش بعدی از داده‌های SRTM DEM برای ایجاد مجموعه داده‌های جدید از منطقه مورد نظرتان استفاده خواهیم کرد.