‮ساخت نقشه‌ها در SIGQ ‭

حالا که تمام داده‌های مورد نیازتان را جمع‌آوری کرده‌اید، زمان آن فرا رسیده است که چند نقشه رسم کنیم!

_{حلا که تمام داده‌های خام درباره محوطه‌های باستان‌شناسی در دریاچه حمرین را جمع‌آوری کرده‌ایم، می‌خواهیم چند نقشه رسم کنیم تا آن داده‌ها را نمایش دهیم.}

اولین گام این است که ببینیم چطور مي‌خواهیم داده‌های مربوط به محوطه را نمایش دهیم.

علائم‌شناسی چندضلعی‌ها (Symbology for polygons)

برای نمایش چندضلعی‌ها در QGIS راه‌های مختلفی وجود دارد. بهترین راه برای استفاده از یک نقشه مشخص به این بستگی دارد که از چه نوع داده‌هایی استفاده می‌کنید، مقیاس نقشه به چه اندازه‌ای است، ماهیت پس‌زمینه‌ی آن به چه صورت است، و سعی دارید چه اطلاعاتی را منتقل کنید! در ادامه گزینه‌های اصلی را مشخص می‌کنیم.

تک نشانه (Single symbol)

در ساده‌ترین شیوه، چندضلعی‌ها همگی یک‌شکل هستند. این نشانه‌شناسی (symbology) پیش‌فرض است وقتی که یک چندضلعی به پروژه تان اضافه می‌کنید.

• ۱- در پنل لایه‌ها (Layers Panel) روی شیپ‌فایل خود کلیک‌راست کنید و گزینه «Properties» را انتخاب کنید.
• ۲- روی برگه «Symbology» کلیک کنید.
• ۳- «Single Symbol» باید در اولین منوی کرکره‌ای که باز می‌شود، به صورت پیش‌فرض وجود داشته باشد. اگر نه، آن را انتخاب کنید.
• ۴- یک شیوه چندضلعی از باکس «Favourites» در بخش پایینی پنجره انتخاب کنید.
• ۵- روی دکمه «OK» کلیک کنید.

_{انتخاب یک شیوه «Favourite» ساده.}

این انتخاب خوبی است اگر به چیزی احتیاج داشته باشید که بخواهید ساده و سریع باشد. اما، نمونه‌های محبوب پیش‌فرض (default favourites) خیلی محدود هستند. برای همین، ما می‌خواهیم کنترل بیشتری روی شیوه‌های چندضلعی‌مان داشته باشیم.

• ۶- تنظیمات برگه «Symbology» را دوباره در شیپ‌فایل باز کنید.
• ۷- روی یکی از گزینه‌های «simple fills» در «Favourites» کلیک کنید.
• ۸- بعد روی «Simple Fill» در نزدیکی‌های بالای پنجره کلیک کنید.

با این کار کلی گزینه پدیدار خواهد شد که می‌توانید آنها را به دلخواه تغییر دهید و سفارشی‌سازی (customise) کنید. می‌توانیم «Fill colour» (رنگ داخل چندضلعی) و ضخامت و رنگ خط پیرامون چند ضلعی (Stroke) را تغییر دهیم. همچنین می‌توانیم شکل رنگ داخل چندضلعی را تغییر دهیم. مثلا یک رنگ یکپارچه باشد یا خطوط راه‌راه، نقطه‌چین و خط‌کشی هاشوردار.

تمام این راهنمایی‌ها را می‌توانید در مورد نقطه‌ها و خط‌ها هم اجرا کنید. فقط خط‌ها فضای داخلی ندارند که بشود آنها را با رنگ پر کرد («Fill Colour» ندارند).

_{سفارشی‌سازی چندضلعی}

علائم‌شناسی دسته‌بندی شده (Categorized symbology)

• ۱- تنظیمات «Symbology» را در شیپ‌فایل خود باز کنید.
• ۲- در اولین فهرست کرکره‌ای گزینه «Categorized» را انتخاب کنید.
• ۳- برای گزینه «Value» فیلدی را انتخاب کنید که تمایل دارید مبنای نشانه‌شناسی‌تان قرار بگیرید.
• ۴- روی دکمه «Classify» در نزدیکی‌های پایین پنجره کلیک کنید.

بهترین کار این است که فقط فیلدهایی را انتخاب کنید که از بین دو تا ده دسته‌بندی (category) استفاده می‌کنند. برای مثال، نیازی نیست که با استفاده از «site name» دسته‌بندی را انجام دهید چون محتوای این فیلد برای هر محوطه متفاوت است.

• ۵- سبک پایه را با کلیک کردن روی باکس «Symbol» تغییر دهید.
• ۶- می‌توانید سبک هر دسته‌بندی را به طور جداگانه تغییر دهید، یا می‌توانید یک طیف رنگی انتخاب کنید و تمام سبک‌ها را به طور اتوماتیک تغییر دهید (مثل یک رستر. این بخش را مرور کنید: هفته ۴.۶ .
• ۷- همچنین می‌توانید دسته‌بندی‌ها را با کلیک‌ کردن نشانگر ماوس بر روی آنها بکشید و ترتیب آنها را تغییر دهید تا بر اساس الفبا نباشند.
• ۸- همچنین می‌توانید تیک «all other values» را بردارید تا این گزینه حذف شود. (با در نظر گرفتن این موضوع که برای دسته‌بندی‌ منتخب‌تان تمام داده‌ها برای محوطه‌تان را جمع‌آوری کرده‌اید).
• ۹- روی دکمه «Ok» کلیک کنید.

_{تغییر سبک دسته‌بندی چندضلعی (polygon category styles)}

_{مثالی از یک نشانه‌شناسی چندضلعی دسته‌بندی شده (polygon category symbology).}

نشانه‌شناسی درجه‌بندی شده (Graduated symbology)

• ۱- تنظیمات برگه «Symbology» را در شیپ‌فایل باز کنید.
• ۲- در اولین فهرست کرکره‌ای گزینه «Graduated» را انتخاب کنید.
• ۳- برای فیلد «Value» فیلدی را انتخاب کنید که مایلید نشانه‌شناسی بر اساس آن انجام شود.
• ۴- روی دکمه «Classify» در نزدیکی‌های پایین پنجره کلیک کنید.

• ۵- در برگه «Classes» پایه نشانه‌شناسی را تغییر دهید و برای نشانه‌شناسی دسته‌بندی‌شده‌تان یک دسته‌بندی نشانه‌شناسی درست کنید.
• ۶- می‌توانید تعداد گزینه‌ها را با تغییر تعداد «Classes» کم و زیاد کنید.

_{نشانه‌شناسی چندضلعی درجه‌بندی شده}

رنگ‌گذاری مرکزی (Centroid fill)

• ۱- در نشانه‌شناسی درجه‌بندی شده (Graduated Symbology) یا نشانه‌شناسی دسته‌بندی شده (Categorised Symbology) روی باکس «Symbol» کلیک کنید.
• ۲- در پنجره‌ای که باز می‌شود روی «Simple fill» کلیک کنید یا فقط «Simple fill» اگر از یک نشانه‌شناسی ساده استفاده می‌کنید.
• ۳- «Symbol layer type» را به «Centroid Fill»‌ تغییر دهید.
• ۴- روی «Marker» کلیک کنید تا اندازه نقطه را تغییر دهید. یا اگر گزینه‌های بیشتری می‌خواهید روی «Simple marker» کلیک کنید.

_{رنگ‌گذاری مرکزی (centroid fill) راه خوبی برای مراوده اطلاعات برای بسیاری از چندضلعی‌ها با اندازه‌های مختلف است – محوطه‌های کوچکتر خیلی راحت مثل نقطه به چشم می‌آیند.}

برچسب‌ها (Labels)

• ۱- در پنل لایه‌ها (Layers Panel) روی شیپ‌فایل کلیک‌راست کنید و برگه «Labels» را انتخاب کنید.
• ۲- «No labels» را به «Single Labels» تغییر دهید.
• ۳- محتوای فیلد را به آن چیزی که قصد دارید به عنوان برچسب محوطه از آن استفاده کنید، تغییر دهید. معمولا داخل فیلد یک نام محوطه یا یک عدد می‌نویسند.
• ۴- روی دکمه «OK» کلیک کنید.

_{افزودن برچسب‌های ساده به محوطه‌هایتان.}

_{برچسب‌ها به محوطه‌هایمان اضافه شده‌اند، اما سخت می‌شود آنها را خواند.}

قلم برچسب (Label font)

_{تغییر قلم برچسب.}

_{افزودن یک برچسب که میان‌گیر داشته باشد (Adding a label buffer)}

_{تغییر دادنِ جای برچسب}

_{افزودن میان‌گیر (buffer) و تغییر قلم و تغییر محل برچسب باعث شد تا برچسب‌ها بهتر شوند.}

_{این که بخواهید تمام نام محوطه‌ها را در نقشه بگنجانید، ایده بدی است. باعث می‌شود که محوطه‌ها درست دیده نشوند!}

انتخاب پس‌زمینه درست

_{تصاویر ماهواره‌ای می‌توانند به عنوان پس‌زمینه نقشه شما استفاده شوند.}

_{یک DEM بهتر خود را نشان می‌دهد اگر محوطه‌ها را با رنگ متفاوتی نشان دهید.}

_{یک سایه‌گذاری نیمه‌شفاف می‌تواند برای بی‌رنگ کردن عکس ماهواره‌ای به کار گرفته شود.}

• ۱- در پنل لایه‌ها (Layers) روی تصویر کلیک‌راست کنید و بعد گزینه «Properties» را انتخاب کنید.
• ۲- برگه «Transparency» را انتخاب کنید.
• ۳- اسلایدر شفافیت را بکشید و روی ۵۰ درصد قرار دهید.
• ۴- روی دکمه «OK» کلیک کنید.

_{تصاویر ماهواره‌ای همچنین می‌توانند نیمه شفاف شوند تا جلوه مشابهی داشته باشند.}

ساخت نقشه

• یک پیکان که سمت شمال را بر روی نقشه نشان دهد.
• یک نوار مقیاس که مقیاس را نشان دهد.
• یک شرح یا راهنما (Legend or Key) اگر محوطه‌ها از رنگ‌ها یا نشانه‌ها متفاوت استفاده کرده باشند.

_{این نقشه یک ساخت‌وساز برنامه‌ریزی شده را در یک جاده جدید در نزدیکی استون‌هنج نشان می‌دهد و نمونه عالی‌ای از یک نقشه خوب است – به پیکان شمال، نوار مقیاس و شرح (Legend) توجه کنید.}

صفحه‌بندی ویژه چاپ

• ۱- در منوی اصلی به «Project» > «Import/Export» > «Export Map to Image» بروید.

• ۲- در منوی اصلی بروید به «Project» > «New Print Layout».
• ۳- به صفحه‌بندی خود یک اسم دهید. برای مثال «map 1».

_{پنجره صفحه‌بندی چاپ}

افزودن اجزاء به نقشه

• ۱- در منوی اصلی به «Add Item» > «Add Map» بروید. همچنین می‌توانید روی دکمه «Add Map» در منوی کناری کلیک کنید.
• ۲- روی نقشه کلیک کنید و یک مستطیل بکشید – مستطیل باید بیشتر صفحه را پر کند.

_{افزودن نقشه به صفحه‌بندی}

• ۳- روی باکس نقشه کلیک کنید و بعد روی دکمه «Adjust map content» کلیک کنید.
• ۴- کلیک کنید و جای آن را تنظیم کنید و از چرخ ماوس استفاده کنید تا مقیاس را تنظیم کنید.
• ۵- مقیاس را با کلیک کردن بر روی برگه «Item Properties» تنظیم مجدد کنید و مقدار مقیاس را تغییر دهید.

_{می‌توانید جای قرار گرفتن مقیاس را بر روی نقشه تعیین کنید.}

• ۶- در منوی اصلی به «Add Item» > «Add North Arrow» بروید یا از دکمه روی جعبه ابزار استفاده کنید.
• ۷- کلیک کنید و بکشید تا یک پیکان شمال بر روی نقشه ظاهر شود.
• ۸- کلیک کنید و اندازه و جای آن را تغییر دهید تا در محل درست قرار بگیرد.

_{اضافه کردن پیکان شمال.}

• ۹- همین کار را برای نوار مقیاس انجام دهید.
• ۱۰- می‌توانید واحدها و رقم‌های نوار مقیاس را در برگه «Item Properties» تغییر دهید.

_{افزودن یک نوار مقیاس}

• ۱۱- برای افزودن شرح نقشه (Legend) همان فرآیند را دوباره انجام دهید.

• ۱۲- روی شرح نقشه کلیک کنید و برگه «Item Properties» را انتخاب کنید.
• ۱۳- تیک «Auto update» را بردارید.
• ۱۴- روی یک جزیی که می‌خواهید آن را حذف کنید کلیک کنید و دکمه قرمز «Remove» را فشار دهید.
• ۱۵- این کار را تکرار کنید تا تنها آن لایه‌هایی که تمایل دارید در شرح نقشه نمایان باشند.

_{سفارشی‌سازی شرح نقشه (Customising the legend).}

• ۱۶- اگر می‌خواهید متنی را در شرح نقشه تغییر دهید روی آن کلیک‌دوبل کنید و آن را تغییر دهید.
• ۱۷- می‌توانید یک عنوان شرح نقشه در بالای برگه «Item Properties» اضافه کنید.
• ۱۸- می‌توانید با اسکرول کردن به سمت پایین و تیک کردن باکس «Frame» یک قاب به شرح نقشه اضافه کنید.

_{اضافه کردن قاب و عنوان به شرح نقشه.}

_{سایر حاشیه‌نویسی‌ها به ترتیبی مشابه می‌توانند اضافه شوند.}

صدور نقشه به عنوان عکس

• ۱- در منوی اصلی بروید به «Layout» > «Export as Image».
• ۲- نقشه خود را در یک جای مناسب ذخیره کنید و به تصویر یک نام بدهید.
• ۳- «Export resolution» را بگذارید روی «300 dpi»
• ۴- گزینه «Crop to Content» را تیک بزنید و روی «Save» کلیک کنید.

_{گزینه‌های صدور تصویر نقشه.}

• ۵- در پنجره اصلی QGIS روی لینک سبزی که بالای نقشه اصلی پدیدار می‌شود کلیک کنید.

_{روی لینک سبز کلیک کنید.}

_{نقشه نهایی‌مان صادر شده است. داده‌های SRTM متعلق به َUSGS.}

آیا از نقشه‌تان راضی هستید؟ آیا حاشیه‌نویسی مضاعفی انجام دادید؟