Y cefndir: Defnyddio gwrthfiotigau’n gyfrifol

Dolenni ar gyfer y gweithgareddau: sefyllfaoedd yn ymwneud â gwrthfiotigau.

Mae cymryd gwrthfiotigau os nad ydych eu hangen yn eich rhoi chi a’ch teulu mewn perygl. Er mwyn helpu i gadw gwrthfiotigau’n gweithio byddem yn eich annog bob amser i gymryd cyngor eich meddyg neu nyrs am wrthfiotigau.

Cofiwch fod:

• Gwrthfiotigau’n arbed bywydau os oes gan bobl heintiau bacteriol; ond mae’r heintiau mwyaf cyffredin yn firaol ac ni fyddent yn gwella gyda gwrthfiotigau.
• Mae bacteria sy’n gwrthsefyll gwrthfiotigau’n gallu aros yn y corff am amser hir (blynyddoedd weithiau) ar ôl cymryd gwrthfiotigau.
• Mae’r sgil effeithiau cyffredin wrth gymryd gwrthfiotigau’n cynnwys y llindag, brechau, chwydu a dolur rhydd – siaradwch â’ch clinigwr os ydych chi’n poeni am hyn.
• Cadwch wrthfiotigau’n gweithio; cymerwch nhw dim ond pan fydd person proffesiynol ym maes iechyd wedi’ch cynghori i wneud hynny, a chymerwch nhw yn union fel mae’r presgripsiwn yn ei nodi, hyd yn oed os byddwch yn dechrau teimlo’n well cyn i chi orffen y cwrs. Trwy wneud hynny, maen nhw’n fwy tebygol o weithio os gewch chi haint arall yn y dyfodol.

Mae’n bwysig eich bod chi’n defnyddio gwrthfiotigau fel y mae’r clinigwr wedi’i nodi ar y presgripsiwn, am fod gwrthfiotigau penodol i bob haint, ac mae’r dos yn benodol i bob claf. Mae hyn yn golygu y dylem:

• Beidio rhannu gwrthfiotigau gyda chyfeillion neu deulu.
• Beidio prynu gwrthfiotigau ar-lein neu dros y cownter, er bod modd prynu gwrthfiotigau heb bresgripsiwn mewn rhai gwledydd.
• Cymerwch wrthfiotigau yn union fel mae’r presgripsiwn yn ei nodi bob amser, am y nifer o ddiwrnodau a nodir ac ar yr amseroedd cywir, e.e. tair gwaith y dydd am saith diwrnod.
• Dychwelwch unrhyw wrthfiotigau sy’n weddill i fferyllfa, yna gallent hwy gael gwared â nhw yn unol â phrotocolau’r fferyllfa.

Yn y fideo isod, mae Dr Chris van Tulleken, Meddyg Clefydau Heintus yn esbonio sut y gallwch ddod yn Ofalwr Gwrthfiotigau a helpu i amddiffyn y meddyginaethau hanfodol hyn rhag mynd yn ddarfodedig.

Mae crynodeb PDF o’r fideo yn yr adran lawrlwytho isod.

A fyddwch chi’n Ofalwr Gwrthfiotigau?

Os hoffech ddod yn Ofalwr Gwrthfiotigau, cymerwch ychydig funudau i ddewis addewid syml am y ffordd y gallwch CHI wneud gwell defnydd o wrthfiotigau i’w cadw nhw’n gweithio ar adeg pan fyddwch chi eu hangen nhw go iawn.

Rhannwch eich addewid yn y sylwadau isod os gwelwch yn dda ac mae croeso i chi drafod gyda dysgwyr eraill.

Ym mis Mawrth 2020, lansiodd e-Byg y Pecyn Gweithgareddau i Arweinwyr a Gwirfoddolwyr ar gyfer Bathodyn Ieuenctid y Gofalwr Gwrthfiotigau. Mae’r adnodd newydd hwn yn crynhoi rhai o’r gweithgareddau e-Byg allweddol ar gyfer pobl sy’n cefnogi addysg yn y cartref neu’n gweithio gyda grwpiau bach o blant.

Darllen pellach ac astudiaethau achos

Mae’r wefan Gofalwyr Gwrthfiotegau’n cynnig nifer o Straeon Cleifion a fideos sy’n dangos sut mae gwrthfiotigau wedi helpu unigolion.