Czym jest katastrofa?

Działania humanitarne są niezbędne, ponieważ społeczeństwa często dotykają katastrofy. W naszym codziennym języku stosujemy słowo „katastrofa”, aby opisać niekorzystne zdarzenie, które ma na nas negatywny wpływ.

Możemy mówić o osobistych kryzysach jako katastrofie – praktycznie wszystko: od wypadku samochodowego po złą fryzurę może być „katastrofą”!

Ale w systemie humanitarnym słowo „katastrofa” ma bardziej uściślone znaczenie. Przykładowo Biuro Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. ograniczania ryzyka katastrof (UNDRR), definiuje katastrofę jako:

… poważne zakłócenie funkcjonowania społeczności lub społeczeństwa, powodujące rozległe straty ludzkie, materialne, ekonomiczne lub środowiskowe, które przewyższają zdolność dotkniętej społeczności lub społeczeństwa do zaradzenia im przy użyciu własnych zasobów.

Nie ma czegoś takiego jak „klęska żywiołowa”?

RISK =

HAZZARD x EXPOSURE x VULNERABILITY

Przykładowo osuwiska mogą być traktowane jako naturalne zdarzenie, ale z pewnością stanowią większe zagrożenie w sytuacjach, gdy rozwój populacji i urbanizacja prowadzą do wzrostu osiedlania się ludzi na obszarach, gdzie osuwiska stanowią potencjalne zagrożenie. Zazwyczaj w przypadku uboższych członków społeczności istnieje prawdopodobieństwo, że będą zmuszeni do osiedlenia się na terenie narażonym na poważne zagrożenie katastrofą.

W połączeniu powyższego z wylesianiem w celu pozyskania drewna i drewna opałowego bądź intensywnym wypasaniem bądź źle zaprojektowanymi drogami, ryzyko katastrofy może wzrosnąć. Podobnie zwiększona ilość ulewnych opadów deszczu z powodu zmiany klimatu zwiększa ryzyko osunięcia ziemi i wielu innych zagrożeń. Podczas konfliktu kobiety i dzieci, osoby starsze oraz osoby niepełnosprawne mogą mieć bardziej ograniczoną możliwość ucieczki ze strefy konfliktu, co naraża ich na akty przemocy w rezultacie toczących się walk.

Podczas gdy wyraźny podział pomiędzy klęskami żywiołowymi i katastrofami wywołanymi przez człowieka jest problematyczny, istnieją pewne powody katastrof, które są skutkiem lub efektem ubocznym celowych działań ludzkich bądź polityk.

Niektóre z najgorszych i najtrudniejszych form katastrof stanowią te, które są skutkiem wojny, konfliktu, terroryzmu, polityki gospodarczej, naruszania praw człowieka a nawet ludobójstwa.

Twoje zadanie

Odwołując się do własnych doświadczeń przeżytej katastrofy na większą lub mniejszą skalę, czy możesz określić jakiekolwiek czynniki, które sprawiły, że niektórzy członkowie społeczności byli bardziej podatni na skutki tej katastrofy?

Materiał referencyjny

_{UNDRR (Biuro Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. ograniczania ryzyka katastrof) 2017. UNDRR Terminologia w zakresie ograniczania ryzyka katastrof 2017}