Y cefndir: Beth yw’r system imiwnedd?

Dolenni ar gyfer y gweithgareddau: stribed comig, fideos yr Athro Helics, a gweithgaredd brechiadau.

Imiwnedd yw gallu’r corff i’w amddiffyn ei hun rhag heintiau. Mae ein cyrff yn eithriadol o effeithlon am ein cadw ni’n iach ac mae ganddyn nhw nifer o ddulliau o’n hamddiffyn er mwyn cyfyngu ar yr heintiau sy’n cael eu hachosi gan ficrobau niweidiol.

Gallwn gadw’r microbau niweidiol allan o’n cyrff. Dyma rai esiamplau:

• Mae’r croen yn atal microbau rhag mynd i mewn i’r corff.
• Mae gan y trwyn bilen ludiog i ddal y microbau os ydynt yn cael eu hanadlu i mewn.
• Mae’r dagrau’n cynnwys sylweddau sy’n lladd bacteria.
• Mae’r stumog yn cynhyrchu asid sy’n gallu lladd nifer o ficrobau.

Cymerwyd y ddelwedd o ‘Types of Immunity’.

Mae Celloedd Gwyn y Gwaed amhenodol yn cylchredeg yn y corff ac yn ymosod ar unrhyw beth y mae’n ei ystyried yn estron i’r corff.

• Enw’r celloedd gwyn hyn yw ffagocytau ac maen nhw’n amhenodol oherwydd maen nhw’n ceisio llyncu a threulio unrhyw gyrff estron drwy broses o’r enw ffagocytosis.
• Maen nhw hefyd yn sbarduno ymateb llidiog, gan helpu’r celloedd cywir i fynd i’r fan gywir a brwydro’r haint. Gall hyn achosi chwyddo, poen a chochni.

Cymerwyd y ddelwedd o ‘Types of Immunity’.

Gall Celloedd Gwyn y Gwaed penodol dargedu microbau niweidiol o fewn y corff a’u dinistrio nhw.

• Mae’r celloedd gwyn hyn yn targedu microbau penodol sy’n dod i mewn i’r corff drwy folecwl unigryw ar arwyneb y microbau o’r enw antigen.

• Pan fydd y celloedd gwyn yn darganfod antigen nad ydyn nhw’n ei nabod maen nhw’n dechrau cynhyrchu gwrthgyrff ac yn ei farcio i’w ddinistrio gan gelloedd gwyn eraill y gwaed.

• Mae celloedd gwyn y gwaed yn aros yn y gwaed ac yn cynhyrchu gwrthgyrff yn gyflym yn barod i frwydo yn erbyn unrhyw oresgynnydd sydd â’r antigen hwn, os bydd yn dychwelyd. Yn y ffordd yma gall y corff gadw cof o’r clefyd, gan ein gwneud ni’n imiwn i lawer o glefydau yr ydym wedi eu cael yn barod.

Mewn pobl iach, mae amddiffyniad y corff yn gallu atal neu frwydro yn erbyn haint sydd wedi ei achosi gan ficrobau niweidiol (pathogenau neu germau).

Mae pobl broffesiynol ym maes meddygaeth yn gallu awgrymu sut y gallwn helpu i roi hwb i amddiffynfeydd ein cyrff neu, mewn rhai achosion, roi triniaeth ar bresgripsiwn sy’n gweithio i ddinistrio’r microbau’n uniongyrchol, fel gwrthfiotigau.